باج افزار(Ransomware) یک نوعی از بد افزارها است که به مجرمان این امکان را می دهد تا بتوانند از طریق یک کنترل از راه دور، کامپیوتر قربانی را قفل کنند به طوری که کاربر نتواند از سیستم خود استفاده کند و سپس یک پنجره پاپ آپ روی کامپیوتر شخص نمایان کنند تا به او بگویند که این قفل باز نمی شود تا زمانی که هزینه ای را برای باز کردن آن بپردازید.
گاهی اوقات مجرمان تنها قسمتی از کامپیوتر قربانی را که قابل دسترسی است، قسمت keypad یا صفحه کلید مجازی قرار می دهند که قربانی بتواند رمز را وارد و پول را پرداخت کند.
جدید ترین نوع باج افزار که اخیراً شناسایی شده است، crypto locker است. گاهی هکرها با قرار دادن یک تصویر نامناسب روی کامپیوتر شخص یا اتهام فعالیت غیر قانونی به آن ها، شخص را تحت فشار می گذارند که هر چه سریع تر پول درخواستی آنها را پرداخت کنند تا هکر ها قفل کامپیوتر آنها را باز کنند.
خطرات
زمانی که شما سهواً خطاهای زیر را انجام دهید، ممکن است کامپیوتر شما درگیر باج افزار شود:
• باز کردن یک ایمیل حاوی ضمیمه مخرب.
• کلیک روی لینک های مخرب که در ایمیل، شبکه های اجتماعی یا سایت ها قرار دارد.
• بازدید از سایت های مخرب که اغلب دارای ماهیت مستهجن هستند.
• باز کردن فایل های آلوده از فایل دیجیتال شرکت های حمل و نقل منتنی بر وب.
• باز کردن ماکرو های فاسد در اسناد برنامه ( مثل واژه پرداز ها و صفحه کستر ها) .
• اتصال به دستگاه های جانبی usb مثل memory ، هارد اکسترنال ، mp3 player و ...
• استفاده از سی دی یا فلاپی های فاسد در کامپیوتر خود.
نحوه عملکرد
باج افزارها از طرق مختلف مانند کرمها منتشر می‌شوند و پس از نصب و اجرا شروع به اعمالی مانند رمزگذاری هارددیسک می‌کنند. باج افزارهای پیشرفته تر با استفاده از کلید عمومی فایلها را رمز نگاری می‌کنند و کلید خصوصی لازم برای بیرون آوردن فایلها از حالت رمز شده تنها در دستان طراح باج افزار است. کاربر برای بازکردن فایلهایش مجبور به پرداخت وجه به حساب طراح باج افزار می‌شود. برخی دیگر از باج افزارها رمزگذاری انجام نمی‌دهند، بلکه از روش‌های دیگری مثل اختصاص پوستهٔ سیستم عامل به خود و یا تغییر رکوردهای مربوط به بوت استفاده از سیستم را مختل می‌کنند.
باج افزارها برای دریافت پول از کاربر پیامهای مختلفی به او نمایش می‌دهند. به عنوان مثال پیام فعال سازی سیستم عامل ویندوز را نمایش می‌دهند که می‌گوید ویندوز به فعال سازی مجدد نیاز دارد، یا اینکه پیامی مبتنی بر پیدا شدن داده‌های غیرقانونی نظیر نرم‌افزارهای کرک شده یا تصاویر مستهجن به کاربر نمایش می‌دهند و کاربر را از پیگرد قانونی می‌ترسانند.
کاربر جهت بازیابی فایلها و حذف پیامهای باج افزار می‌بایست مبلغی را پرداخت کند. این مبلغ اغلب به روشی از کاربر گرفته می‌شود که قابل باز پس گیری نباشد. مثلاً از طریق پیام کوتاه شارژی یا سیستم یوکش. به تازگی استفاده از پول الکترونیکی بیت کوین مرسوم تر شده است.
جلوگیری از ورود باج افزار
• هیچ گاه به ایمیل های ناشناس پاسخ ندهید یا ایمیل هایی را که در قسمت spam ایمیلتان قرار دارد را باز نکنید.
• تنها از وب سایت های امن یا وب سایت هایی که می شناسید استفاده کنید.
• قبل از آنلاین شدن، از وجود آنتی ویروس و دیوار آتش مؤثر و به روز روی کامپیوتر خود مطمئن شوید و در صورتی امکان از antispyware نیز استفاده کنید.
• به طور منظم از اطلاعات خود نسخه پشتیبان تهیه کنید چرا که برخی از باج افزار ها می توانند حتی فایل های مبتنی بر ابر ذخیره سازی را نیز آلوده کنند.
اگر درگیر باج افزار شدید :
برای حذف باج افزار یا دیگر نرم افزارهای مخرب که ممکن است روی کامپیوتر شما نصب شده باشد، یک scan کامل با یک solution امنیتی مناسب و به روز انجام دهید.
اگر کامپیوتر شما از طریق باج افزار قفل شده باشد، حتماً برای مشاوره و راهنمایی از یک منبع قابل اعتماد استفاده کنید و به هیچ وجه پول را واریز نکنید چرا که حتی اگر آن ها قفل کامپیوتر شما را باز کنند، پس از مدتی دوباره از شما باج گیری و کامپیوتر شما را قفل می کنند. بنابراین به دنبال یک راه قطعی و مطمئن باشید.
